Tekorten op de arbeidsmarkt

De tekorten op de arbeidsmarkt zien we ook in Twente terug. Om deze trend te beschrijven gaan we in op het aantal openstaande vacatures, de spanning op de arbeidsmarkt per sector en de werkloosheid. Vacatures en arbeidsmarktspanning behandelen we op regionale schaal in plaats van gemeentelijke schaal, omdat de arbeidsmarkt voornamelijk een regionaal systeem is. De werkloosheid behandelen we op Almeloos niveau.

Vacatures
De opbloeiende economie zien we terug in een groot aantal vacatures. De Twentse werkgevers genereerden in het vierde kwartaal van 2018 7.900 nieuwe vacatures. Een deel van de vacatures wordt snel vervuld, andere blijven openstaan. Een andere indicator is daarom het aantal openstaande vacatures (figuur 19.1). In het vierde kwartaal van 2018 registreert het UWV 7.100 openstaande vacatures in Twente, 300 meer dan in het kwartaal ervoor. Landelijk is er sprake van een daling in de tweede helft van 2018, terwijl het aantal openstaande vacatures in Twente blijft doorgroeien. Over heel 2018 is de groei van openstaande vacatures in Twente fors met 25 procent, ten opzichte van 17 procent in heel Nederland. Dit betekent dat het in het algemeen moeilijker wordt voor Twentse werkgevers om een vacature te vervullen.

Figuur 19.1

Bron: UWV, via Twentse Arbeidsmarktmonitor 2019-2

Krapte op de arbeidsmarkt
Een groeiend aantal vacatures zien we vaak terug in toenemende krapte op de arbeidsmarkt. De mate van krapte drukt de verhouding tussen de vraag (werkgelegenheid) en het aanbod (werkzoekenden) uit. De Twentse arbeidsmarkt is de afgelopen jaren krapper geworden. Tabel 19.2 toont de ontwikkeling in het afgelopen jaar per beroepsgroep. Voor ict’ers en technisch personeel is de arbeidsmarkt aan zowel het begin  als het eind van 2018 krap tot zeer krap. In de loop van het jaar is de spanning ook in de transport en logistiek en de agrarische sector gestegen, resulterend in een krappe arbeidsmarkt in het 4^e kwartaal 2018 (de meest recente cijfers). In het eerste kwartaal van 2018 zagen we een verruiming in enkele sectoren, maar daar nam de spanning later weer toe. Er zijn geen beroepsgroepen waar de spanning over heel 2018 is afgenomen.

Tabel 19.2 Typering krapte op de arbeidsmarkt naar beroepsklasse, Twente

Werkloosheid
Door de periode van hoogconjunctuur waarin de Nederlandse economie sinds enkele jaren verkeert stijgt de werkgelegenheid daalt de werkloosheid. Meer mensen komen weer aan het werk. Het Almelose werkloosheidspercentage volgt de landelijke trend maar ligt doorgaans iets hoger dan het landelijk gemiddelde. De groei van de werkgelegenheid wordt voor een groot aandeel ingevuld door de niet-beroepsbevolking. Vanuit het bijstandsbestand is de doorstroom naar arbeid kleiner en heeft naar alle waarschijnlijkheid te maken met de samenstelling van dit bestand, een substantieel deel van dit bestand heeft te maken met medische en psychische belemmeringen.

Tabel 19.3   Werkloosheidspercentages in Nederland en Almelo voor de periode 2012-2018

Bron: CBS

Voor het invullen van vrijkomende en nieuwe vacatures kan er naast werklozen gekeken worden naar het onbenut arbeidspotentieel. Dit bestaat uit de volgende groepen:

1. potentieel additionele beroepsbevolking: personen die recent naar werk hebben gezocht maar hiervoor niet op korte termijn beschikbaar zijn, of andersom: personen die op korte termijn beschikbaar zijn voor werk maar hiernaar niet recent hebben gezocht.
2. onderbenutte deeltijdwerkers: personen die in deeltijd werken en meer willen gaan werken en hiervoor op korte termijn beschikbaar zijn.